Pierzchowiec - miejsce urodzenia generała Jana Henryka DąbrowskiegoNa szkicu Ludwika Stasiaka możemy zobaczyć dwór, w którym Jan Henryk spędził dzieciństwo. Potem, już jako zasłużony dowódca sprzedał pierzchowskie dobra krewnym, a uzyskany dochód przeznaczył na uposażenie tworzących się w 1797 roku, w Reggio Emilia we Włoszech Legionów Polskich.
W pobliżu nieistniejącego już dworu, w którym urodził się Dąbrowski, został wzniesiony przez krakowskiego kamieniarza Edwarda Stehlika, pomnik. Inicjatorami jego powstania byli: gen. Ignacy Kruszewski, Atanazy Benoe, Ludwik Michał Kępieński i Roman Włodek z Dąbrowicy. Pomnik został odsłonięty 20 lipca 1872 roku, by uczcić 75. rocznicę pierwszego odśpiewania Mazurka Dąbrowskiego oraz powstania Legionów Polskich we Włoszech.
Prosty w kształcie obelisk wykonano z piaskowca, a jego frontową ścianę zdobi Panna - herb rodowy Dąbrowskich. Poniżej herbu wyryto napis: TU W PIERZCHOWCU WE DWORZE URODZIŁ SIĘ D. 2 SIERPNIA 1755 NACZELNIK LEGIONÓW POLSKICH GENERAŁ JAN HENRYK DĄBROWSKI.
Niestety do dnia dzisiejszego nie zachowały się wyryte wówczas na bocznych ścianach ważne daty w rycerskim żywocie Dąbrowskiego oraz bitwy, w których brał udział lub dowodził. Dla uczczenia pamięci generała miejscowi chłopi usypali wtedy także niewielki kopiec, który jednak nie przetrwał do dzisiaj. Od lat stoi tu jednak monument, który przypomina o tym, że jeszcze Polska nie zginęła, ani w czasach zaborów, ani w okresie wojen światowych. Stojący na prywatnej posesji, zawsze otaczany był troską, a właściciel parceli obowiązany jest pomnik jako pamiątkę narodową pielęgnować i strzec przed uszkodzeniem.
Hymn polski zaśpiewał w tym miejscu i uczcił postać generała Dąbrowskiego Ojciec Święty Jan Paweł II, który jeszcze jako Karol Wojtyła – wikary niegowickiej parafii, w 1958 roku przybywał tu z młodzieżą. Poetka Stanisława Michałek z Pierzchowa pamięta jedno ze spotkań przy tym pomniku. Do dziś słyszy, jak mocnym głosem zaintonował słowa: Jeszcze Polska nie zginęła, kiedy my żyjemy. Po latach napisała wiersz pt. Płynie Raba, w którym czytamy między innymi:
Źródło: [Stanisława Michałek, wiersz pt.
Płynie Raba, z tomiku
Słowa o życiu, 2012].
To dobry moment na odśpiewanie hymnu narodowego w miejscu urodzenia jego bohatera. Zachowaj powagę i zaśpiewaj razem z nami. BACZNOŚĆ! DO HYMNU!
PO HYMNIE! SPOCZNIJ!
Hymn narodowy towarzyszył także organizowanym przy pomniku Dąbrowskiego w Pierzchowie licznym zlotom młodzieży, czy poetów organizowanym w czasie komunizmu. Szczególnie uczczono go w 175-lecie jego powstania, organizując 1 października 1972 r. Zlot Turystów Pieszych do Pierzchowa Jana Henryka Dąbrowskiego, a 16 października 1976 r. ognisko Zakładowego Koła PTTK.
